Header Ads Widget

Kri Dhatu Roop In Sanskrit (कृ धातु रूप सभी पांच लकारों में)

 Kri Dhatu Roop In Sanskrit (कृ धातु रूप सभी पांच लकारों में) 

आज इस पोस्ट में हम कृ धातु रूप ( Kri Dhatu Roop In Sanskrit) संस्कृत के सभी पांचो लकारों (kri dhatu roop 5 lakar mein) मे पढ़ेंगे एवं कृ धातु (Kri dhatu) के रूप से संबंधित प्रश्नों को भी पढ़ेंगे |

Kri Dhatu Roop In Sanskrit

विद्यार्थियों को परीक्षाओं में धातु के रूप से संबंधित प्रश्न दिए जाते हैं जिसमें उन्हें कोई धातु दी जाती है और कहा जाता है कि इस धातु के रूप को किसी लकार में लिखिए या फिर धातु रूप पांच लकार में लिखिए | 

प्रिय साथियों कृ धातु (kri dhatu roop) एक तनादिगणीय धातु है | यहां पर हम कृ धातु रूप संस्कृत के सभी पांच (5) लकारों में, तीनों पुरुष एवं तीनों वचनों में लिखे गए हैं एवं इसके साथ-साथ कृ धातु (kri dhatu roop in sanskrit) से संबंधित प्रश्न जो एग्जाम में पूछे जाते हैं उन्हें नीचे लिखा गया है |

 लट् लकार- (वर्तमान काल) Kri Dhatu Roop In Sanskrit 

लट् लकार- धातु प्रत्यय

पुरुष             एकवचन     द्विवचन      बहुवचन

प्रथम पुरुष      ति                तः             अन्ति

मध्यम पुरुष    सि               थ:               थ

उत्तम पुरुष     आमि           आवः           आमः

kri dhatu roop lat lakar

पुरुष             एकवचन     द्विवचन      बहुवचन

प्रथम पुरुष      करोति          कुरुतः         कुर्वन्ति

मध्यम पुरुष    करोषि           कुरुथः         कुरुथ

उत्तम पुरुष      करोमि           कुर्वः            कुर्मः

लङ् लकार (भूतकाल) Kri Dhatu Roop In Sanskrit 

लङ् लकार धातु प्रत्यय

पुरुष               एकवचन       द्विवचन          बहुवचन

प्रथम पुरुष       अ….त्          अ….ताम्       अ….अन्

मध्यम पुरुष     अ….अः        अ….तम्         अ….त्

उत्तम पुरुष      अ….अम्       अ….आव       अ….आम

kri dhatu roop lang lakar

पुरुष             एकवचन     द्विवचन      बहुवचन

प्रथम पुरुष      अकरोत्     अकुरुताम्      अकुर्वन्

मध्यम पुरुष    अकरोः       अकुरुतम्       अकुरुत

उत्तम पुरुष      अकरवम्      अकुर्व           अकुर्म

लृट् लकार (भविष्यत् काल) Kri Dhatu Roop In Sanskrit 

लृट् लकार धातु प्रत्यय

पुरुष             एकवचन     द्विवचन      बहुवचन

प्रथम पुरुष      स्यति           स्यतः          स्यन्ति

मध्यम पुरुष    स्यसि           स्यथः          स्यथ

उत्तम पुरुष     स्यामि          स्यावः          स्यामः

 kri dhatu roop lrit lakar

पुरुष             एकवचन     द्विवचन      बहुवचन

प्रथम पुरुष      करिष्यति     करिष्यतः     करिष्यन्ति

मध्यम पुरुष    करिष्यसि     करिष्यथः     करिष्यथ

उत्तम पुरुष      करिष्यामि    करिष्यावः     करिष्यामः

विधिलिङ् लकार (प्रेरणा) Kri Dhatu Roop In Sanskrit 

विधिलिङ् लकार धातु प्रत्यय

पुरुष             एकवचन              द्विवचन                बहुवचन

प्रथम पुरुष     ईत् (एत्)           ईताम् (एताम्)          ईयु: (एयु:)

मध्यम पुरुष   ई: (ए:)              ईतम् (एतम्)             ईत् (एत्)

उत्तम पुरुष    ईयम् (एयम्)       ईव  (एव)                 ईम (एम)

kri dhatu roop vidhiling lakar

पुरुष             एकवचन     द्विवचन      बहुवचन

प्रथम पुरुष      कुर्यात्        कुर्याताम्        कुर्युः

मध्यम पुरुष    कुर्याः         कुर्यातम्          कुर्यात

उत्तम पुरुष      कुर्याम्       कुर्याव             कुर्याम

लोट् लकार (आज्ञा) Kri Dhatu Roop In Sanskrit 

लोट् लकार धातु प्रत्यय

पुरुष             एकवचन     द्विवचन      बहुवचन

प्रथम पुरुष      तु               ताम्             अन्तु

मध्यम पुरुष    अ                तम्                त्

उत्तम पुरुष     आनि           आव             आम

Kri dhatu roop lot lakar

पुरुष             एकवचन     द्विवचन      बहुवचन

प्रथम पुरुष      करोतु         कुरुताम्       कुर्वन्तु

मध्यम पुरुष    कुरु            कुरुतम्        कुरुत

उत्तम पुरुष     करवाणि      करवाव        करवाम


यहां पर हम कृ धातु रूप (Kri Dhatu Roop) से संबंधित महत्वपूर्ण प्रश्न दे रहे हैं जो की कई बार एग्जाम में आए हुए हैं

प्रश्न क्रमांक 1. 'कृ' धातु का अर्थ क्या है ? 

उत्तर:- 'कृ' धातु का अर्थ किसी कार्य को 'करना' होता है |

प्रश्न क्रमांक 2. 'कृ' धातु विधिलिङ् लकार, मध्यम पुरुष, द्विवचन का रूप बताइए

उत्तर- कुर्यातम्     

प्रश्न क्रमांक 3. कृ धातु लट् लकार प्रथम पुरुष बहुवचन का रूप है

उत्तर- कुर्वन्ति

प्रश्न क्रमांक 4. करोति रूप है कृ धातु का ?

उत्तर- लट् लकार प्रथम पुरुष एक वचन रूप

प्रश्न क्रमांक 5. कृ का संस्कृत में क्या अर्थ है?

उत्तर- 'कृ' धातु का अर्थ किसी कार्य को 'करना' होता है |

मुझे उम्मीद है कि आपको यह पोस्ट कृ धातु रूप (Kri Dhatu Roop In Sanskrit) पसंद आई होगी यहां पर हमने कृ धातु रूप पांच लकार मे (kri dhatu roop 5 lakar mein) इस पोस्ट के माध्यम से बताई बताया हुआ था |

कृ धातु रूप (Kri Dhatu Roop) से संबंधित यदि आपका कोई सवाल है तो आप हमें कमेंट बॉक्स में अवश्य बताएं |